İlkokulda Birinci Gün?
Çocuğunuz büyüdü ve artık okula başlayacak, uzun bir okul araştırma dönemini geride bıraktınız ve sıra geldi okulun ilk gününe. Çocuklarınız da sizde okulun ilk günü heyecanı içindesiniz, acaba nasıl bir süreç bekliyor sizi bilmiyorsunuz ve heyecanınız yerini git gide endişeye çevirmiş durumda.
Her çocuk farklı bir hamurdan oluşur ve birbirinden farklıdır, zira çocukların yetişme ortamları ve yetiştirilme şartları da oldukça farklıdır. Bu sebeple de çocukların bu alışma evrelerinde izlenecek yöntem ve stratejiler de farklı olmalıdır. Bu yazımızda tüm ailelerin ortak olarak uygulayabileceği, uyum sürecini en sancısız hale getirecek birkaç ipucundan bahsedeceğiz.
En büyük endişe çocukların okula ve öğretmenlerine alışma, onları sevme süresidir. Zaten eğer bunu sağlayamazsanız çocuğunuzun okul hayatı sizin için tam bir kabus olabilir. Okulu sevmeleri için okul hakkında çocuğunuza bir oryantasyon yani tanıtım programı hazırlayabilirsiniz. Bu tanıtımda okulun güzel yerlerini gösterebilir ve yapabileceklerini onun hayal gücünü zorlayarak anlatabilirsiniz. Öğretmeni sevme konusunda ise öğretmeni ile okulun ilk gününden önce iletişime geçebilir ve çocuğunuzun çok sevdiği bir şeyden hediye alarak öğretmenine verebilir, ertesi gün ise öğretmeninden sanki kendisi almış gibi çocuğunuza vermesini isteyebilirsiniz. Bu yöntem oldukça etkilidir ve çocukların öğretmenlerine uyum süresini oldukça hızlandırmaktadır.
Çocuğun okul ile tanışacağı gün eğlenceli geçmeli ve mümkün olduğu kadar kısa tutulmalıdır. Çocuklar sıkıldığı anda okul terk edilip eve gidilmelidir ki çocuk daha ilk günden okuldan sıkılmasın. Fakat eve gelindiğinde okul ile ilgili güzel şeylerden bahsetmeye devam edilmeli ve çocuklar okula gitme konusunda özendirilmelidir. Okul hakkında öyle güzel şeylerden bahsetmelisiniz ki siz çocuğunuzu okula gitmek için ikna etmek zorunda kalmamalısınız, o size okula gitmek istediğini söylemelidir.
Okulun ilk gününde eğer çocuk anne ve babaya çok bağlı ise anne veya babadan bir tanesi okulda kalmalı ders aralarında ona görülerek onu yalnız bırakmadığı ve ona destek olduğu izlenimini vermelidir. Bu izlenim çocukta ekstra bir güven oluşturacak ve zaten korkmuş olduğu yeni ortamda ona bir rahatlık sağlayacaktır.
Anne ve babaların çocuklarını okula gitmeye ikna ettiği stratejiler olduğu gibi çocukların da okula gitmemek için geliştirdiği stratejiler olmaktadır. Bu stratejilerden en başta gelen ağlamak, kendini yere atmak ve anne veya babaya yapışmaktır. Hatta bazı çocuklar geliştirdikleri stratejilerin işe yaramadığını görerek siz beni sevmiyorsunuz sizden nefret ediyorum gibi sözler ile anne ve babalarını okula gitmeme konusunda ikna etmeye çalışabilir. Bu durumlarda anne ve babalar sakin olmalı ve durumla başa çıkabilmelidir. Eğer bu durumla başa çıkabileceklerini düşünmüyorlar ise mutlaka bir uzmandan yardım almalıdır.
Çocukları okula alıştırmada en büyük görev anne ve babalara düşmektedir, anne ve babalar kararlı olmalılar, kendilerinden emin olmalılar ve en önemlisi tutarlı olmalılar. Çocuk okula gitmemek için ne kadar direnirse dirensin üzüldüklerini çocuklarına belli etmemeliler ve kesinlikle onu teselli etmemelilerdir. Ağlayan bir çocuk anne ve babasının ona ilgi gösterdiğini gördüğünde daha da fazla ağlayacaktır. Çocuklar anne ve babalarının ruh hallerini çok iyi anlarlar ve bunu çok iyi kullanırlar. Bu sebeple kesinlikle üzüldüğünüzü ona belli etmemelisiniz ve ifadeniz ile onu okula gönderme konusunda ne kadar kararlı olduğunuzu göstermelisiniz. Çocuğunuzun sezi beni sevmiyorsunuz gibi sözlerine seni sevdiğimiz için arkadaşların kadar başarını olmanı ve eğlenceli vakit geçirmeni istiyoruz ve bu sebeple de seni okula göndermek istiyoruz şeklinde sözler ile karşılık verin.
Okula yeni başlaya çocuklarda yapılan hatalı yaklaşımlardan bir diğeri de eve gelir gelmez bugün okulda ne yaptın tarzında sorular sorarak çocukları bunaltmaktır. Bu durum çocuklarda sorguya çekiliyormuş hissiyatı verebilmektedir. Çocuklar okul deneyim ve tecrübelerin anlatmadan onlara bu konuda baskı kurmak ters etki gösterebilmektedir. Çocuklar hazır olduklarında ve sizinle paylaşmak istediklerinde zaten kendiliğinde anlatacaktır.
Çocukların okula alışma evresinde en az aile kadar etkili olacak bir diğer kişi de öğretmenleridir. Okulun ilk günlerinde eğitim programı ağır olmamalı ve çocukları sıkmamalıdır. İlk günlerde oyun odaklı çalışılmalı ve bu oyunlar hareketli ve çocukların arkadaşları ile aktif olarak oynayacağı ve onları birbirlerine kaynaştıracak oyunlar olmalıdır. Öğretmenler çocuklara karşı sert görülmemeli ve onlara arkadaşlarıymış gibi yaklaşmalıdır. Çok kuralcı ve otariter bir yapıda olmamalıdır. Çocukların yaptıkları yanlış ve olumsuz davranışların bazılarını görmezlikten gelmeli ve ilk günlerden sıkı kurallar koyarak onları sıkmamalıdır. Çocukların bir yeri sevmesi için orada kendi evlerinde gibi özgür ve hür olmaları gerekmektedir. İlk zamanlarda çocuklara verilecek bu imtiyaz çocukların okula alışma evrelerini hızlandıracaktır. Sabahları ağlayarak okula gelen çocuklar için bir ödül mekanizması geliştirebilir ve ağlamadan gelenlere gülen yüz gibi çok küçük hediyeler vererek onları onurize etmelidir, ödül büyüklüğü ne olursa olsun çocukların almak isteyecekleri bir kavramdır ve bu küçük ödüller de çocukları oldukça motive edecektir.
Okula başlama evresinde aile ve öğretmenlerin geliştirdikleri stratejiler her çocuk için aynı sonucu vermeyebilir. Unutmayın ki her çocuk birbirinden farklı fiziksel ve duygusal yapıya sahip olabilecekleri gibi farkı şekillerde de yetiştirilmişlerdir. Tek çocuk olanların, anne ve babasının aşırı korumacı tutumları ile yetişen çocukların babaanne ve dede yanında şımartılarak büyütülen çocukların okula alışma evrelerinde farklılıklar olabilir. Kısacası tüm bu stratejiler çocuğun özelliklerine ve farklarına göre değişebilir. Anne ve babalar bu durumlarda öğretmeleri ile sürekli iletişim haline olmalılar ve bilgi alışverişinde bulunmalılar, hatta gerekiyor ise bir pedagogdan yardım almalılar. Çünkü okul başarısının birinci sırrı çocukların okullarını sevmelerinden geçmektedir. Okulun ilk zamanlarında çocuklara okulu sevdiremezseniz bu uzun yıllar sürecek eğitim hayatı boyunca devam edecektir ve maalesef de beraberinde başarısızlığı da getirecektir. Doğru bir başlangıç için bilinçli birer anne ve baba olmak gerekmektedir.
